Relacja po konferencji “Prezydent RP: Kampania, wybory, pozycja ustrojowa”
Nowe technologie niosą ogromny potencjał dla demokratyzacji procesu wyborczego, ale też nowe wyzwania, które nie są jeszcze w pełni rozpoznane przez ustawodawcę. Głosowanie przez internet, kampanie w social mediach czy kierowanie wybranych treści do określonych osób, to kwestie wymagające regulacji – wskazywali uczestnicy konferencji „Prezydent RP: Kampania, wybory, pozycja ustrojowa”.
Nasza Uczelnia współorganizatorem konferencji
Konferencję zorganizowały: Centrum Prawa Konstytucyjnego i Monitorowania Praworządności oraz Wyższa Szkoła Kształcenia Zawodowego we Wrocławiu. Eksperci – konstytucjonaliści, politolodzy oraz przedstawiciele życia publicznego – dyskutowali o roli prezydenta w polskim systemie politycznym, przejrzystości kampanii wyborczej, wpływie nowych technologii na wybory oraz wielu innych zagadnieniach związanych z kompetencjami głowy państwa. Konferencja odbyła się 13 maja, moderatorem był dr Kamil Stępniak, prezes zarządu Centrum Prawa Konstytucyjnego i Monitorowania Praworządności. Serwis Prawo.pl był patronem medialnym wydarzenia.
Ochrona wyborów prezydenckich – wskazanie najważniejszych przepisów oraz zagrożeń przez eksperta WSKZ
Dr Damian Wąsik, ekspert z zakresu prawa karnego z Wyższej Szkoły Kształcenia Zawodowego we Wrocławiu, omówił prawnokarną ochronę wyborów prezydenckich. Przytoczył historyczne przykłady nadużyć z czasów dwudziestolecia międzywojennego, tj.:
- wynoszenie kart wyborczych do poświęcenia w kościele;
- opatrywanie pieczywa hasłami wyborczymi;
- satyryczne przyśpiewki, sugerujące fałszowanie wyborów.
Prelegent przypomniał, że w kodeksie karnym mamy cały rozdział poświęcony przestępstwom przeciwko wyborom. To m.in. artykuły dotyczące:
- fałszowania dokumentów wyborczych;
- podawania nieprawdziwych danych w celu uzyskania prawa do głosowania;
- naruszenia tajności głosowania;
- przestępstw związanych z agitacją, zwłaszcza w dniu głosowania.
Dodatkowo, poza kodeksem karnym, znajdują się także odpowiednie przepisy w:
- kodeksie wyborczym, który przewiduje m.in. odpowiedzialność za naruszenie ciszy wyborczej czy prowadzenie nielegalnej agitacji;
- ustawie o referendach i niektórych ustawach szczególnych.
Prelegent wskazywał, że najpoważniejsze przestępstwa wyborcze to fałszowanie wyników głosowania, naciski na wyborców, kupowanie głosów czy też utrudnianie oddania głosu.
“Bardzo niepokojącym zjawiskiem jest również organizowanie tzw. transportów wyborczych, czyli przewożenie zorganizowanych grup wyborców przez komitety, które, można powiedzieć, „inwestują” w określone lokalne społeczności – po to, by wymusić określony wynik wyborczy. Te praktyki, mimo że bywają trudne do udowodnienia, mogą nosić znamiona naruszenia zasady wolnych i równych wyborów – podkreślał. Wskazał, że zdarzają się również sytuacje związane z naruszeniem tajności głosowania – np. kiedy osoba trzecia towarzyszy wyborcy w kabinie lub kiedy wyborca jest instruowany, jak ma głosować.”
“Chciałbym też wspomnieć o przestępstwach medialnych, czyli tych, które dotyczą agitacji prowadzonej nielegalnie – np. w czasie ciszy wyborczej, albo z wykorzystaniem materiałów wprowadzających w błąd, jak np. fałszywe informacje o kandydatach. Mieliśmy przypadki, kiedy w przeddzień wyborów publikowane były zmanipulowane materiały mające na celu zniechęcenie do głosowania na określonego kandydata. I choć formalnie czasem trudno je przypisać konkretnym osobom, to efekt dezinformacyjny pozostaje” – mówił prelegent.
Dr Damian Wąsik wskazywał także, że wszystkie takie przypadki naruszają zaufanie obywateli do instytucji wyborczych.