Publikacja naszej wykładowczyni Iwony Koczanowicz-Dehnel na temat Mieczysława Kreutza i początków psychologii we Wrocławiu po II Wojnie Światowej
Monografia „Wrocławska psychologia. Ludzie i idee”, wydana nakładem Wydawnictwa Rys w 2024 roku, pod redakcją naukową dr hab. Jolanty Kowal, prof. UWr oraz Kiriakosa Chatzipentidisa, ukazuje bogactwo historii i dorobku psychologii w Polsce. Publikacja ta powstała z potrzeby upamiętnienia niezwykłej drogi psychologii we Wrocławiu oraz oddania hołdu wybitnym badaczom, którzy kształtowali jej rozwój. W ramach tej monografii warto przybliżyć rozdział poświęcony postaci i dorobkowi, który zapoczątkował powojenną historię psychologii w stolicy Dolnego Śląska: „Mieczysław Kreutz i początki psychologii we Wrocławiu po II wojnie światowej”, autorstwa dr Iwony Koczanowicz-Dehnel.
Mieczysław Kreutz bohaterem publikacji
Artykuł koncentruje się na postaci Mieczysława Kreutza (1893–1971), wybitnego psychologa i ucznia Kazimierza Twardowskiego, który po II wojnie światowej odegrał fundamentalną rolę w odbudowie i organizacji studiów psychologicznych we Wrocławiu. W marcu 1946 roku prof. Kreutz poprowadził pierwszy powojenny wykład z psychologii we Wrocławiu, a w maju tego samego roku doprowadził do powołania pierwszej w powojennej Polsce Katedry Psychologii. Przyniósł ze Lwowa tradycję lwowsko-warszawskiej szkoły, charakteryzującą się rygorystycznym podejściem naukowym i dydaktycznym.
Dr Koczanowicz-Dehnel ukazuje Kreutza jako badacza, który zdefiniował kierunek badań psychologicznych w nowym ośrodku akademickim. Kluczowe znaczenie miały jego prace nad metodologią introspekcji oraz publikacja „Podstawy psychologii” (1949), w której uznał zjawiska świadome za przedmiot psychologii, a introspekcję za jej podstawową metodę badawczą. Był wybitnym introspekcjonistą, broniącym tej metody jako niezbędnej dla nauki psychologii.
Inni badacze opisani w publikacji
Rozdział przedstawia również wkład innych ważnych postaci, które współtworzyły początki psychologii we Wrocławiu, takich jak dr Helena Słoniewska, która organizowała badania z zakresu psychologii stosowanej, zakładając Zakład Psychologii Wychowawczej i kierując Wojewódzką Poradnią Zdrowia Psychicznego. Wspomina także o Marianie Kulczyckim, który zainicjował rozwój psychologii klinicznej, oraz o Marii Porębskiej i Zbigniewie Skornym, ważnych postaciach w psychologii rozwojowej i edukacyjnej. Podkreślona zostaje komplementarność pracy Kreutza i Słoniewskiej w przygotowaniu studentów zarówno teoretycznym, jak i do pracy praktycznej. Rozdział dr Iwony Koczanowicz-Dehnel doskonale ukazuje, jak wbrew ogromnym zniszczeniom i późniejszym przeszkodom systemowym, Mieczysław Kreutz oraz jego pierwsi współpracownicy i uczniowie kładli podwaliny pod dynamiczny rozwój psychologii na Uniwersytecie Wrocławskim, a sam Kreutz uznawany jest za ojca polskiej powojennej psychologii.
Artykuł nie pomija trudności i przeszkód, jakie napotykała psychologia w powojennym Wrocławiu, w tym likwidację studiów psychologicznych w 1952 roku i przeniesienie prof. Kreutza do Warszawy. Opisuje ten czas jako „zupełną pustkę” w polskiej psychologii, kiedy Katedra we Wrocławiu została zredukowana i skupiła się na kształceniu nauczycielskim. Pomimo tych wyzwań, pozostałe osoby, jak Słoniewska, Kulczycki i Porębska, kontynuowały pracę. Zapraszamy do lektury tego fascynującego rozdziału, ukazującego determinację i wkład pionierów w odbudowę i rozwój psychologii w Polsce po wojnie.
Link do monografii: https://repozytorium.uni.wroc.pl/Content/141567/PDF/Wrocławska psychologia. Ludzie i idee.pdf