Cicha destrukcja w firmie. Czy mobbing blokuje innowacje w małych i średnich przedsiębiorstwach?
Mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) stanowią fundament polskiej gospodarki, mając istotny udział w tworzeniu PKB – odpowiednio 28,2% dla mikroprzedsiębiorstw oraz 17,1% dla małych i średnich firm (wg raportu Polskiej Agencji Przedsiębiorczości, 2024). Niestety, wartości te są niższe niż rok wcześniej, co eksperci tłumaczą skutkami pandemii oraz dynamicznymi zmianami ekonomicznymi i technologicznymi.
Sektor MŚP, mimo ograniczonych zasobów, odgrywa ważną rolę w procesie innowacji – aż 1/3 firm zatrudniających od 10 do 49 osób oraz połowa średnich firm (50–250 pracowników) wykazuje aktywność innowacyjną. O sukcesie nie decydują jednak wyłącznie nakłady finansowe, lecz również – a może przede wszystkim – klimat organizacyjny i czynniki psychologiczne: kreatywność zespołu, poziom zaangażowania, kultura pracy i styl zarządzania.
Dlaczego środowisko pracy ma znaczenie dla innowacyjności?
Jak podkreśla Instytut ICAN, firmy chcące utrzymać się na rynku powinny szczególnie zadbać o trzy filary: kulturę organizacyjną, przywództwo i zaangażowanie pracowników. To właśnie te elementy tworzą przestrzeń dla rozwoju i kreatywności, które stanowią podstawę innowacyjności w MŚP.
Problemem pozostaje zjawisko tzw. quiet quittingu, czyli cichego wycofania się z pracy – pracownicy wykonują jedynie niezbędne minimum, rezygnując z zaangażowania i inicjatywy. Według raportu State of the Global Workplace aż 72% pracowników w Europie znajduje się w tym procesie, a 15% otwarcie manifestuje brak motywacji. W skrajnych przypadkach pojawia się zjawisko revenge quittingu, czyli demonstracyjne odejścia z pracy w odpowiedzi na toksyczne warunki – nierzadko będące skutkiem mobbingu.
Mobbing – zagrożenie dla stabilności i rozwoju innowacji
Mobbing nie tylko obniża morale i zwiększa rotację kadr, ale może całkowicie zahamować procesy innowacyjne w organizacji. W sektorze MŚP, gdzie każdy wysoko wykwalifikowany pracownik ma realny wpływ na rozwój firmy, stworzenie środowiska pracy opartego na zaufaniu i współpracy staje się koniecznością.
To właśnie o tych wyzwaniach, uwarunkowaniach i konsekwencjach dyskutowali dr Marika Szymańska Dyrektor Instytutu Zarządzania i Nauk o Jakości oraz mgr Mehmet Omurlu Dyrektor Programowy Kierunku Zarządzanie i Psychologia w biznesie Wyższej Szkoły Kształcenia Zawodowego podczas konferencji online "Bullying as a destructive aspect of the working environment". Eksperci zgodnie podkreślili, że zrozumienie wpływu atmosfery w miejscu pracy na innowacyjność nie jest już tylko kwestią etyki, ale realną potrzebą biznesową sektora małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP).